سلامت نیوز: آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد که نیمی از ایرانیان بالای ۵۰سال کشور فشار خون بالا دارند و در گروه سنی ۲۰ تا۳۰سال هم از هر ۱۰نفر یک نفر به فشار خون بالا مبتلاست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، این در حالی است كه فشار خون بالا عامل مرگومیر 7میلیون نفر از مردم دنیا در هر سال بهحساب میآید. اما فشار خون از كجا میآید؟ چه خطراتی دارد و چطور باید آن را كنترل كرد؟ دكتر رضا رشیدی، پزشك عمومی، در این مطلب به سؤالات ما پاسخ میدهد.
فشار خون چیست؟
خون برای آنكه بتواند در رگها حركت كرده و به اندامها برسد، باید دارای فشار باشد. اما این فشار هم حد و مرزی دارد و بیشتر یا كمترشدن آن میتواند باعث آسیبهای جسمی شود؛ از نارسایی قلب گرفته تا كما و مرگ. وقتی گفته میشود فردی فشار خون بالا دارد یعنی خون از طریق قلب و عروق با نیرویی بیش از حد لازم پمپاژ میشود و این روند بهتدریج منجر به بزرگشدن عضله قلب و بروز بیماریهای جدی خواهد شد. در افراد سالم، فشار خون طبیعی باید 80/120 تا 90/140 (كه اصطلاحا گفته میشود 12روی 8 یا 14روی 9) میلیمتر جیوه باشد. رقمهای بالاتر از این، یك هشدار است كه نباید ساده از كنار آن گذشت.
چرا فشار خون بالا میرود؟
فشارخون بالا در افراد مسن بسیار شایع است. در 95درصد موارد علت بالارفتن فشار خون شناخته شده نیست اما افزایش سن، ژنتیك و عوامل محیطی مثل چاقی، سیگاركشیدن، مصرف الكل، استرس و مصرف نمك زیاد دربروز این مشكل مؤثرند. در 5درصد باقیمانده، فشار خون بهدلیل بیماری خاصی مثل بیماریهای كلیوی، بیماریهای غدد درون ریز (مثل سندروم كوشینگ، هایپرپلازی آدرنال و...) یا تحتتأثیر داروها بالا میرود. مقاومت به انسولین و بارداری هم ممكن است باعث بالارفتن فشار خون شوند. فشار خون بالا اغلب هیچ علامت آشكاری ندارد اما در موارد پیشرفته ممكن است با سردرد، سرگیجه و خون دماغ به شما عرض اندام كند.
در خانه فشارخون بگیرید
دستگاههای فشارسنج انواع مختلفی دارند. اگر از دستگاههای دیجیتال استفاده میكنید، كار سادهتری در پیش دارید اما برای استفاده از دستگاههای آنالوگ و قدیمیتر ممكن است نیاز باشد چندباری تمرین كنید تا فشار خون دقیق را اندازه بگیرید. برای آنكه نتیجه فشارخونی كه سنجیدهاید درست باشد باید:
محل نبض را تعیین كنید. انگشت اشاره و میانی خود را به داخل قسمت میانی آرنج داخلی تا كنید و به آرامی فشار دهید. از شریان بازویی میتوانید ضربان را حس كنید. اگر نتوانستید ضربان را تشخیص دهید، سرگوشی را در همان محل قرار دهید تا بتوانید ضربان را بشنوید.
باند دستگاه فشارسنج را مطابق با اندازه بازو تنظیم كنید و روی دست ببندید.
سرگوشی را در قسمت پایین باند قرار دهید و آن را دقیقا در ناحیه ضربان شریان بازویی كه قبلا پیدا كرده بودید، تنظیم كنید.
درجه را در جایی بگذارید كه بتوانید آن را ببینید. حالا پمپ هوا را فشار داده و پیچ موجود در حباب پمپ را بهصورت ساعتگرد بگردانید تا جریان هوا بسته شود.
باند را باد كنید. سریع و پشت سر هم، حباب پمپ را فشار دهید تا جایی كه دیگر نتوانید صدای ضربان را از طریق گوشی بشنوید. باند را تا جایی باد كنید كه درجه عددی بین 180تا200 mmHg را نشان دهد.
باد باند را خالی كنید. شیر جریان هوا را باز كنید و بگذارید باد كافی آرامآرام خالی شود. درجه باید ۲ تا ۳ میلیمتر در هر ثانیه پایین بیاید.
به درجه نگاه كنید و زمانی كه دوباره توانستید ضربان را بشنوید، عدد روی آن را بخوانید. این عدد، فشارخون انقباضی شماست. فشارخون انقباضی میزان نیرویی است كه خون شما به دیوارههای شریانی با پمپاژ قلب شما وارد میسازد.
دقیقا زمانی كه صدای ضربان قطع شد، همان عدد را دوباره بخوانید. این عدد، میزان فشارخون انبساطی شماست. فشار خون انبساطی به میزان فشارخون بین هر ضربان قلب گفته میشود.
دستگاه را باز كرده و بگذارید هوای موجود در باند كاملا خالی شود. سپس آن را جمع كرده و كنار بگذارید.
بهخودتان كمك كنید
اگر فشار خون بالا دارید، باید سبك زندگیتان را عوض كنید؛ یعنی برنامه غذاییتان، عادتهای خواب و بیداری، میزان فعالیت روزمره و حتی میزان اضطراب و فشار روحیتان باید كنترل شود. برای كاهش عوارض ناشی از فشار خون بالا و كنترل آن توصیه میكنیم این كارها را انجام دهید:
1- سیگار و دخانیات را ترك كنید تا آسیب عروقی كمتر شود.
2- با رژیم غذایی و ورزش وزنتان را پایین بیاورید. 3- مصرف نمك را كم كنید و از غذاهای شور، فستفود، كنسروی و... استفاده نكنید.
4- استرستان را كنترل كنید و تا حد ممكن سعی كنید عصبانی نشوید. بیوقفه كار نكنید.
5- اگر پزشك برایتان دارویی تجویزكرده، داروها را بهطور منظم مصرف كنید.
6- موادغذایی كه سرشار از منیزیم هستند برای پایینآوردن فشارخون مفیدند. حبوبات، بادام، سیب، اسفناج، ذرت، غلات كامل، كلم بروكلی و شیر سویا از این دستهاند.
7- 2 تا 3 بار در هفته غذای دریایی بخورید.
7- آب زیادی بنوشید و سبزیجات بیشتری در برنامه غذاییتان بگنجانید.
8- فشار خون بالا در بیشتر موارد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را هم درگیر خود میكند. با وجود اینكه فشار خون 90/140طبیعی گزارش میشود اما اگر شما مبتلا به دیابت نوع 2 هستید، این میزان باید پایینتر از 80/135 باشد. تركیب فشار خون بالا به همراه دیابت نوع2 میتواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا سكته مغزی را افزایش دهد.
كودكان و فشار خون بالا
پرفشاری خون اغلب به بزرگسالان نسبت داده میشود اما فشار خون بالا در كودكان هم به چشم میخورد. بیماری عروق، بیماریهای غدد، مشكلات ژنتیك، تولد زودهنگام، چاقی و استرس، تغذیه با فست فودها و تنقلات شور و در نهایت كمتحركی مهمترین دلایل پرفشاری خون كودكان هستند. همچنین سیگاریبودن والدین، بهویژه سیگاركشیدن مادر در دوران بارداری باعث تنگی شریانهای بدن و در نهایت فشار خون كودك خواهد شد.
آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد که نیمی از ایرانیان بالای ۵۰سال کشور فشار خون بالا دارند و در گروه سنی ۲۰ تا۳۰سال هم از هر ۱۰نفر یک نفر به فشار خون بالا مبتلاست.
نظر شما